Komentarze do poszczególnych czytań przygotowane przez Bractwo Słowa Bożego

Pierwsze czytanie: Iz 22, 19-23

Władza kluczy Eliakima

Wiele tekstów biblijnych pobrzmiewa w uszach wiernych co najmniej zagadkowo. Kim był Szebna, a kim Eliakim? Czy ich historia o czymkolwiek współcześnie poucza? Proroctwo dotyczy czasów wielkiego króla-reformatora, żyjącego w VIII wieku przed Chrystusem, Ezechiasza. Był on jednym z tych władców z dynastii Dawidowej, którzy na kartach Biblii doczekali się pochwały. To Ezechiasz przeprowadził reformę religijną, prowadząc Królestwo Judy do wierności Jahwe. To jego wiara i genialne pomysły (jak tunel pod Jerozolimą) oddaliły cień zagłady ze strony Asyrii, która w 721 r. przed Chrystusem pokonała o wiele silniejsze od Judy Królestwo Izraela. Szebna natomiast miał być dygnitarzem za czasów Ezechiasza. Wedle Izajasza jawił się on jako synonim pychy – był człowiekiem skoncentrowanym na przyjemności, nieświadomym zagrożeń, dbającym wyłącznie o interes własny i nie zważającym na naród. Prorok Izajasz bardzo obrazowo ukazuje przejęcie władzy przez wiernego i troskliwego Eliakima, jako odzianie go w tunikę i pas Szebny. W czasach biblijnych szata świadczyła o statusie jednostki (zob. Rdz 41,42), a przepasanie wskazywało na gotowość do działania (2 Krl 4,29). Szebna jawi się więc jako postać pasywna, Eliakim jako aktywna, dzierżąca władzę nadaną mu przez samego Boga Najwyższego.

Psalm responsoryjny: Ps 138, 1b-2a.2b-3.6.8bc

Rozpoznanie Wszechmocnego

Trudno o słowa silniej przepełnione ufnością, niż te, które wyśpiewane zostaną podczas dzisiejszej Liturgii Słowa. Psalmista jest w pełni przekonany, że Bóg wysłuchuje go w każdej sytuacji. W swoim dziękczynieniu podkreśla mocno fakt, że darzy Boga bezkresnym zaufaniem, ponieważ otrzymał łaskę poznania czy też rozpoznania Wszechmocnego – tak jak Piotr w dzisiejszej Ewangelii. Psalmista podkreśla te z Bożych przymiotów, które są źródłem jego osobistej wdzięczności: wierność obietnicy, łaskawość, zdolność wysłuchiwania nawet tak słabej istoty, jaką jest człowiek, wzniosłość (ale nie wyniosłość!), w której z miłością spogląda na pokornych oraz z łatwością rozpoznaje pysznych. Słowa tego psalmu są modlitwą prawdziwie wierzącego, który, jak dowiadujemy się z pozostałych wersów, nie podupada w wierze nawet w obliczu realnego zagrożenia ze strony wrogów.

Drugie czytanie: Rz 11, 33-36

Niezgłębione bogactwa Boga

Choć w Liście do Rzymian Paweł posługuje się doksologiami (1,25 i 9,5), ta odbiega od nich charakterem. Opiewa ona bowiem Bożą mądrość w pomyśleniu historii zbawienia w taki a nie inny sposób. Ukazuje przy tym, że pomysły Boga znacznie wykraczają poza ludzkie wyobrażenia. Co ciekawe, Pawła nie kłopocze fakt, że większa część jego narodu odrzuciła Chrystusa, o czym traktuje Rz 11, nie kwestionuje doskonałości Bożego planu – Bóg ma wszystko pod kontrolą i w odpowiednim czasie sprawi, że Jego słudzy poznają prawdę, nie sami z siebie, ale tylko i wyłącznie dzięki Bożym darom łaski.

Egzegeci zauważają, że ten krótki Pawłowy hymn jest na wskroś żydowski, a za sprawą podejmowanych tematów silnie nawiązuje do Księgi Hioba. Paweł w mistrzowski sposób zdołał połączyć ze sobą tematy zaczerpnięte z apokaliptyki żydowskiej i literatury mądrościowej – tak charakterystycznej dla judaizmu hellenistycznego.

Ewangelia: Mt 16, 13-20

Piotrowa władza kluczy

Wyznanie Piotra pod Cezareą Filipową, która, co znamienne, przynależała do terytoriów zamieszkiwanych przez pogan, jawi się jako niezwykle odważne, jako antycypacja słów Pawła: „nikt bez pomocy Ducha Świętego nie może powiedzieć, że Jezus jest Panem” (zob. 1 Kor 12,3). Co miał na myśli Piotr, mówiąc o Jezusie, że jest Mesjaszem? W I wieku idei mesjańskich było co najmniej kilkanaście – po jednej na każde z istniejących wówczas ugrupowań. Jedno jest pewne – Piotr nie miał świadomości, że Jezus został namaszczony na oddanie życia za całą ludzkość. Jakiekolwiek nie były wyobrażenia Piotra, jego odwaga, która aż do Pięćdziesiątnicy pozostawiała wiele do życzenia – strach Piotra wyziera z wielu fragmentów Ewangelii – doczekała się pochwały tak wielkiej, że awansowała rybaka Szymona do Piotra-skały, żywego fundamentu przyszłego Kościoła. Błogosławiona Boża intuicja rozpoczęła w Piotrze trwałą przemianę – poprowadziła go ścieżką od paraliżującego strachu aż po dobrowolną ofiarę z życia.